اگر قند خون تان در طول بارداری بالا باشد، دچار دیابت بارداری هستید. این نوع دیابت در دوران حاملگی بروز کرده و تا قبل از بارداری، شخص مشکل دیابت ندارد. از آنجایی که دیابت بارداری تاثیر منفی بر رشد جنین و سلامت مادر دارد، در این مقاله قصد داریم شما را با علائم، عوارض و روشهای تشخیص دیابت حاملگی آشنا کنیم. برای دسترسی سریع به تیترها می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
علائم قند خون حاملگی
به گفته دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان و زایمان، دیابت بارداری علامتی ندارد و با تست قند خون یا ادرار می توان آن را شناسایی کرد. ولی اگر قند خون تان خیلی بالا باشد، علائم دیابت بارداری به صورت زیر بروز می کند:
- احساس تشنگی زیاد
- احساس گرسنگی
- تكرر ادرار
- خستگی
البته این علائم در بارداری رایج بوده و فقط علامت قند بارداری نیستند. همچنین اگر کمی قند خون تان بالا باشد، به این به معنی نیست که قند خون دارید.
علت ایجاد دیابت بارداری چیست؟
علت بروز دیابت بارداری، ترشح هورمون های بارداری از جفت جنین است. این هورمونها تولید انسولین را در بدن کاهش داده و باعث افزایش قند خون و دیابت بارداری می شوند. به طور طبیعی، بدن برای کنترل سطح عادی قند خون، باید انسولین از لوزالمعده ترشح کند تا گلوکز بتواند توسط سلولهای بدن جذب شود. اما این اتفاق در دیابت بارداری رخ نمی دهد.
دیابت بارداری چه خطراتی دارد؟
قند بارداری در صورتی که به موقع تشخیص داده نشود و تحت درمان و کنترل قرار نگیرد، هم به جنین و هم به مادر صدمه زده و باعث بروز مشکلاتی در بارداری می شود. عوارض قند خون بارداری عبارت است از:
عوارض دیابت حاملگی روی مادر
به خاطر افزایش وزن جنین به بیش از 4 کیلوگرم در زنانی که دیابت بارداری دارند، زایمان طبیعی سخت بوده و ممکن است سزارین شوید. همچنین دیابت حاملگی احتمال بروز عوارض زیر را در زنان باردار بیشتر می کند:
- پاره شدن زودهنگام کیسه آب و زایمان زودرس
- مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی
- ابتلا به دیابت نوع ۲ بعد از زایمان
- سقط جنین یا مرده زایی
- فشار خون بالا در بارداری
- زیاد شدن مایع آمنیوتیک در کیسه جنینی
همچنین قند بارداری منجر به بروز عفونت ادراری در بارداری و به خصوص در نیمه دوم آن می شود.
عوارض دیابت بارداری روی جنین
دیابت بارداری باعث رشد بیش از حد جنین شده و بدلیل بزرگی نوزاد، احتمال زایمان طبیعی سخت و بروز آسیب های زایمانی در نوزاد بالا می رود. به علاوه، زیاد بودن گلوکز (قند) خون مادر، جنین را با مشکلات زیر روبرو می کند:
- افت قند خون، کلسیم و مواد معدنی در نوزاد
- ابتلا به یرقان یا زردی
- نارس بودن موقع تولد
- مشکلات تنفسی نوزاد
- ایجاد نقص مادرزادی در اندام های حیاتی جنین مثل قلب و کلیه ها
همچنین ریسک ابتلا به چاقی و دیابت نوع 2 در بزرگسالی در نوزادانی که از مادران مبتلا به دیابت بارداری کنترل نشده متولد شده اند، بیشتر از افراد دیگر است.
برای تشخیص دیابت بارداری و جلوگیری از عوارض آن بر مادر و جنین خود می توانید از تخصص و تجربه خانم دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، متخصص و جراح زنان و زایمان در این زمینه بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت نوبت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
نحوه تشخیص دیابت حاملگی
پزشکان برای غربالگری دیابت، آزمایش قند خون ناشتا را در اوایل بارداری تجویز می کنند. اگر سطح قند خون طبیعی باشد، دوباره این تست بین هفته های 24 تا 28 حاملگی (در سه ماهه دوم بارداری) انجام می شود. تست های تشخیص دیابت بارداری به صورت زیر هستند:
آزمایش تحمل گلوکز
برای انجام این آزمایش باید ناشتا باشید. بعد از تست قند خون، باید 100 میلی لیتر نوشیدنی شیرین را ظرف 5 دقیقه بخورید و یک ساعت بعد دوباره تست خون بدهید. جواب تست تحمل گلوکز به شکل زیر است:
- قند نرمال: اگر قند خون نرمال باشد ولی مستعد دیابت بارداری باشید، دوباره این آزمایش در هفته های دیگر بارداری برایتان تجویز می شود. در غیر این صورت مشکلی ندارید.
- قند بالاتر از ۱۳۰-۱۴۰: در این موارد برای تشخیص قطعی قند حاملگی باید آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته یا دو ساعته را هم انجام دهید. اگر جواب دو مورد از این تستها بالاتر از حد نرمال باشد، مبتلا به قند حاملگی هستید.
تست چالش گلوکز
این نوع تست غربالگری گلوکز معمولا بین هفته های ۲۴ تا ۲۸ حاملگی انجام می شود. این تست تعیین می کند که برای تایید دیابت بارداری به آزمایش بیشتری نیاز هست یا نه. پس جواب مثبت این تست نشانگر ابتلا به دیابت بارداری نیست.
برای تست چالش گلوکز، قند خون در حالت غیرناشتا در هر ساعتی از روز و در وضعیت استراحت مثل نشسته یا خوابیده اندازه گیری می شود. در مرحله بعدی باید 50 میلی گرم مایعات شیرین را طی 5 دقیقه بخورید. یک ساعت بعد قند خون شما دوباره آزمایش می شود.
راههای درمان قند خون بارداری
با توجه به شرایط مادر باردار و میزان قند خون، پزشکان از روشهای زیر برای پایین آوردن قند خون در دوران بارداری استفاده می کنند:
ورزش و تحرک بدنی
برای درمان دیابت بارداری در صورتی که تحرک برایتان اشکالی نداشته باشد، باید روزانه دو یا سه مرتبه و هر بار به مدت 10 الی 15 دقیقه ورزش های هوازی یا پیاده روی با سرعت متوسط انجام دهید.
رژیم غذایی برای دیابت بارداری
برای پایین آوردن قند خون در دوران بارداری، تعداد دفعات غذا خوردن را بیشتر و حجم آن را کمتر کنید. به عنوان نمونه رژیم غذایی برای دیابت بارداری باید سرشار از شیر، لبنیات، میوه، سبزیجات و حبوبات باشد. برای اطلاع بیشتر مقاله بهترین صبحانه برای زنان باردار را از همین سایت بخوانید.
همچنین باید مصرف شیرینی جات و غذاهای نشاسته دار را زیر نظر پزشکتان محدود کنید. می توانید قند، شکر، عسل و خرما را زیر نظر پزشک مصرف کنید.
دارو درمانی
اگر درمان خانگی دیابت بارداری (ورزش و رژیم غذایی) جواب ندهد، تزریق انسولین یا مصرف قرص متفورمین به بمیار توصیه می شود. نگران عوارض تزریق انسولین در دیابت بارداری نباشید. چون انسولین از جفت عبور نمی کند و هیچ ضرری برای جنین یا مادر ندارد.
اگر برای درمان قند خون بارداری از دارو استفاده می کنید، در کنار مصرف انسولین یا متفورمین باید ورزش و رژیم غذایی مناسب برای دیابت بارداری را نیز رعایت کنید.
شما هم می توانید برای درمان دیابت بارداری خود از تخصص و تجربه خانم دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، متخصص و جراح زنان و زایمان در این زمینه بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت نوبت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
پرسش و پاسخ در مورد دیابت بارداری
در این بخش خانم دکتر جوانمرد خوشدل به سوالات رایج شما درباره دیابت بارداری پاسخ داده اند که می توانید آنها را در این بخش بخوانید:
در دیابت بارداری چه بخوریم؟
باید میوه، سبزی، حبوبات، غلات سبوس دار و لبنیات بیشتر مصرف کنید. همچنین مصرف ماکارانی، سیب زمینی، برنج و شیرینی جات را تا حد ممکن کمتر کنید. برای اطلاعات بیشتر مقاله چه میوه هایی برای دوران حاملگی مفید است را بخوانید.
آیا می شود از دیابت بارداری پیشگیری کرد؟
بله قبل از باردار شدن سعی کنید اضافه وزن خود را کاهش دهید و رژیم غذایی سالم داشته باشید.
تست تحمل گلوکز سه ساعته چطور انجام می شود؟
برای انجام این تست اول در حالت ناشتا باید نمونه بدهید. بعد یک مایع شیرین می خورید و یک ساعت بعد نمونه می دهید. مجددا دو ساعت بعد و سه ساعت بعد از خوردن مایع شیرین هم نمونه گیری انجام می شود. یعنی باید سه بار تست خون غیر ناشتا بدهید. در تست دو ساعته، دو بار تست خون غیر ناشتا گرفته می شود.
قند خون در بارداری باید چه عددی باشد؟
معمولا اگر قند خون در سه ماهه اول مساوی یا کمتر از 100 و در سه ماهه دوم بارداری کمتر از 140 باشد، طبیعی است. البته بهتر است در این مورد از پزشک خود سوال کنید.
قند بارداری چند باشه خطرناکه؟
غالباً اگر قند خونتان در سه ماهه اول 100 تا 125 بوده و یا در سه ماهه سوم مساوی یا بیشتر از 200 باشد مبتلا به دیابت بارداری هستید. با اینحال خطرناک بودن یا نبودن دیابت حاملگی را پزشک تان تعیین می کند.
چه کسانی بیشتر در معرض دیابت بارداري هستند؟
ارثی بودن دیابت نوع 2 در خانواده، سن بالای 25 سال، چاقی، داشتن سابقه دیابت بارداری، سقط جنین قبلی یا تولد نوزاد با وزن بالا در زایمان قبلی ریسک دیابت بارداری را در زنان بالا می برد.
بعد از زایمان، دیابت بارداری ادامه داره؟
معمولا بعد از زایمان باید دیابت بارداری هم برطرف شود. اما در زنان کم تحرک و با وزن بالا احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 بعد از زایمان هست.
چطور می توانم از دیابت نوع 2 بعد از زایمانم جلوگیری کنم؟
می توانید ریسک دیابت نوع 2 را با رژیم غذایی مناسب، ورزش و شیردهی کم کنید.
بعد از زایمان از کجا بفهمم دیابت بارداری رفع شده؟
باید 4 تا 12 هفته بعد از زایمان تست قند خون بدهید. اگر قند خون عادی بود، دیابت رفع شده اما باید چکاپ سالانه قند خون را همچنان ادامه دهید.
اگر شما هم سوالی درباره دیابت بارداری دارید، در نظرات همین مقاله می توانید سوالات خود را با ما در میان بگذارید.
