بارداری خارج از رحم یک بارداری خطرناک است و منجر به سقط می شود. اگر برای درمان این بارداری به موقع اقدام نشود، ممکن است جان مادر مورد تهدید قرار بگیرد. به دلیل اهمیت این موضوع قصد داریم در این مقاله به علائم بارداری خارج رحم و همچنین راه های درمان حاملگی خارج رحمی بپردازیم. برای دسترسی سریع به تیترهای مقاله می توانید از این فهرست استفاده کنید.
حاملگی خارج رحم چیست؟
زمانی که تخمک لقاح یافته به جای اینکه در دیواره رحم لانه گزینی کند، در لوله فالوپ یا حفره شکمی لانه گزینی کرده و شروع به رشد می کند. در این حالت بارداری خارج از رحم اتفاق می افتد. در چنین شرایطی نمی توان تخمک را به درون رحم انتقال داد.
حاملگی خارج رحم چه علائمی دارد؟
علائم حاملگی خارج رحم ممکن است با علائم مشکلات دیگری مثل عفونت ادراری، آپاندیسیت و یا پیچ خوردن تخمدان اشتباه شود. علائم بارداری خارج رحم عبارتند از:
- درد شانه بارداری خارج از رحم
- لکه بینی یا خونریزی
- تهوع
- استفراغ
- درد تیرکشنده در زیر شکم و ناحیه لگنی
- ضعف و سرگیجه
- پریود نشدن (آمنوره) و درد سینه ها در بارداری
- حساس شدن دهانه رحم به لمس
علائم بارداری خارج رحمی در بین زنان مختلف و متفاوت است. حتی در 10% از زنان حاملگی خارج از رحمی هیچ علامتی نشان نمی دهد.
علت بارداری خارج از رحمی چیست؟
جراحی های قبلی که روی لوله های رحم و یا ناحیه لگن انجام شده و یا سابقه خانوادگی این عارضه می تواند علت حاملگی خارج رحم باشد. موارد زیر نیز از دیگر علت های حاملگی خارج رحم در زنان هستند:
- بیماریهای مقاربتی مثل زگیل تناسلی، سوزاک، ….
- التهاب لگن
- عفونتهای لگنی
- بیماری آندومتریوز
- آسیب دیدگی های لولههای رحمی (فالوپ)
- پیشگیری از بارداری با استفاده از داروهای ضدبارداری
- ناموفق بودن عمل بستن لولههای رحمی
- بارداری با روشهای لقاح آزمایشگاهی مثل آی وی اف
- وجود چسبندگی در ناحیه لگن
- بالا بودن سن بارداری در مادر (بارداری بالای 35 سالگی)
- استعمال دخانیات
همچنین استفاده از روش جلوگیری از بارداری با دستگاه IUD می تواند علت حاملگی خارج رحمی باشد. حدود ۵۰ درصد از بارداری در زنانی که از IUD استفاده میکنند، دچار بارداری خارج از رحم می شوند.
عوارض حاملگی خارج رحم
پارگی لوله های فالوپ از عوارض حاملگی خارج رحمی است و در صورتی که برای درمان مادر به سرعت اقدام نشود، خونریزی منجر به غش و مرگ مادر خواهد شد. دیگر عوارض بارداری خارج از رحمی عبارت است از:
- از بین رفتن لوله فالوپ
- خونریزی شدید داخلی
به علاوه، بارداری خارج رحمی احتمال و ریسک حاملگی خارج رحمی بعدی را در زنان افزایش می دهد.
شما هم برای درمان بارداری خارج از رحم با روشهای جراحی و غیرجراحی می توانید از تخصص خانم دکتر منیژه جوانمرد خوشدل متخصص زنان و زایمان بهره مند شوید. برای دریافت وقت ویزیت با شماره 77714405-021 تماس حاصل فرمایید.
حاملگی خارج رحم کی مشخص می شود؟
با مشاهده هر گونه علائم بارداری خارج از رحمی باید سریعا به پزشک مراجعه کنید تا فرصت کافی برای تشخیص بارداری خارج رحم و درمان آن وجود داشته باشد. همچنین از:
- عکس برداری اولتراسوند برای تشخیص ناحیه بارداری
- معاینه لگنی و شکم
- لاپاراسکوپی تشخیصی
- سونوگرافی
- آزمایش ادرار
برای معاینه بیمار استفاده می شود. برای تشخیص حاملگی خارج رحم، پزشکان آزمایش هورمون ترشح شده از جفت را نیز تجویز می کنند. سطح پایین این هورمون در خون نشان دهنده بارداری خارج رحمی است.
راه های درمان حاملگی خارج رحمی
پزشکان با توجه به پارگی لوله رحمی، وضعیت جنین، علائم بارداری خارج رحمی و … روش درمان حاملگی خارج رحمی را تعیین می کنند. راه های درمان بارداری خارج رحم شامل درمانهای زیر است:
درمان حاملگی خارج رحم با دارو
در برخی موارد پزشکان با استفاده از تزریق وریدی داروی ضد سرطانی به نام متوتركسات، به حاملگی پایان می دهند. از این روش در صورتی برای درمان بارداری خارج از رحم استفاده می شود که:
- لوله فالوپ پاره نشده باشد
- عدم خونریزی
- خفیف بودن علائم حاملگی خارج رحم
- ضربان نداشتن جنین
- پایین بودن سطح هرمون ترشح شده از جفت در خون
ممکن است بیمار به چندین مرتبه تزریق نیاز داشته باشد و تا چند هفته بعد از تزریق خونریزی مشاهده کند.
مراقبتهای بعد از درمان دارویی
طی مدتی که تزریق دارو را انجام می دهید و تحت درمان هستید نباید در معرض نور خورشید باشید. همچنین باید از فعالیتهای سنگین روزانه یا ورزشی پرهیز کنید. همچنین راعایت نکات زیر الزامی است:
- عدم مصرف الکل
- عدم استفاده از مسکنهای غیراستروئیدی ضدالتهابی مانند ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن
- عدم مصرف هر نوع مولتیویتامین یا مکمل دیگری که حاوی فولیک اسید باشد.
همچنین طی درمان حاملگی خارج از رحم با دارو، نباید رابطه جنسی داشته باشید.
عمل لاپاروسكوپی برای درمان بارداری خارج از رحم
اگر جنین کوچک بوده و به لوله فالوپ آسیب نزند و نتوان با دارو حاملگی را پایان داد، از عمل لاپاراسکوپی برای درمان حامگی خارج رحمی استفاده می شود. برای انجام عمل لاپاراسکوپی بی حسی موضعی انجام می شود. سپس یک دوربین کوچک را برای دیدن داخل لگن بیمار از طریق برش باریک در ناف وارد بدن بیمار می کنند. از ابزارهای ظریف جراحی برای خارج کردن جنین استفاده می شود.
روش با این درمان به تجهیزات و مهارت جراح نیاز دارد تا آسیبی به مادر وارد نشده و حاملگی پایان یابد. لاپارسکوپی با این روش به حفظ لوله های رحم کمک می کند. دوره نقاهت و مراقبت بعد از حاملگی خارج رحمی با این روش یک هفته خواهد بود.
درمان حاملگی خارج رحمی با جراحی لاپاروتومی
زمانی که جنین در بارداری خارج رحم بزرگ می شود به لوله فالوپ آسیب زده و باعث خونریزی می شود. در این شرایط تنها راه درمان حاملگی خارج رحم، باز کردن شکم است. در این جراحی که با بیهوشی انجام می گیرد، جنین و بافتهای آسیب دیده دستگاه تناسلی مادر از بدن بیمار خارج می شود.
حفظ کردن لوله های رحم و یا خارج کردن آنها در جراحی لاپاراتومی بستگی به وضعیت بیمار دارد. دوره نقاهت بعد از این جراحی 6 هفته خواهد بود. طی این مدت ممکن است بیمار احساس درد شکم و نفخ داشته باشد.
عوارض عمل حاملگی خارج رحم
اگر مادر به موقع برای درمان بارداری خارج رحمی اقدام کند و آسیبی به دستگاه تناسلی او وارد نشده باشد، احتمال بارداری در آینده بدون روشهای باروری مصنوعی وجود دارد. حتی اگر یکی از لوله های فالوپ برداشته شود و به شرط اینکه لوله فالوپ باقی مانده سالم باشد.
اگر عفونت یا بسته شدن لوله رحم عامل بارداری خارج رحمی باشد، ممکن است لوله دیگر هم آسیب دیده باشد. در این شرایط ممکن است فرد نتواند بارور شود و یا اینکه احتمال بارداری خارج از رحمی در بارداری بعدی افزایش می یابد.
شما هم برای تشخیص و درمان بارداری خارج از رحم با روشهای جراحی و غیرجراحی می توانید از تخصص خانم دکتر منیژه جوانمرد خوشدل متخصص زنان و زایمان بهره مند شوید. برای دریافت وقت ویزیت با شماره 77714405-021 تماس حاصل فرمایید.
سوالات پرتکرار حاملگی خارج رحم
برخی از سوالات پر تکرار درباره بارداری خارج از رحم به همراه پاسخ آنها در ادامه آمده است:
1- بارداری خارج رحمی کی اتفاق می افتد؟
معمولا چند هفته پس از لقاح (در فاصلهی هفتهی پنجم تا چهاردهم) و در اولین هفتههای بارداری این وضعیت ایجاد میشود. بارداری خارج از رحم ممکن اغلب در هفتهی ششم بارداری رخ می دهد.
2- بعد از بارداری خارج رحم کی می توان دوباره باردار شد؟
اگر به روش لاپاراسکوپی درمان شده باشید بعد از دو دوره عادت ماهیانه می توانید برای بارداری اقدام کنید. اما اگر جراحی باز داشته اید باید 6 ماه صبر کنید تا تمام زخم ها بهبود پیدا کنند. زنانی که با دارو درمان شده اند، 3 ماه بعد از درمان می توانند دوباره باردار شوند.
3- آیا بعد از حاملگی خارج رحمی دوباره ممکن است این نوع بارداری را فرد تجربه کند؟
احتمال بارداری خارج رحمی مجدد بستگی به روش درمان و نیز میزان آسیبی دارد که به لوله های رحمی وارد شده است. اما اغلب از هر 10 زن تنها 1 نفر از آنها ممکن است بارداری خارج رحمی را تجربه کند.
در صورتی که سوال دیگری در مورد بارداری خارج رحمی و درمان آن دارید، می توانید از بخش نظرات در زیر همین مقاله سوالات خود را مطرح کنید.