تنبلی تخمدان که با نام سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شناخته می‌شود، نوعی اختلال هورمونی است که در زنان در سنین باروری شایع است. زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، ممکن است قاعدگی‌های طولانی، نامنظم و یا هورمون مردانه (آندروژن) اضافی داشته باشند. اما آیا تنبلی تخمدان همیشگی است؟ انواع تنبلی تخمدان کدام‌اند و چه راهکارهایی درمانی برای این عارضه در نظر گفته می‌شود؟ در ادامه با ما همراه باشید. جهت دسترسی به قسمت های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده نمایید.
سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان
فولیکول‌ها، بسته‌های کوچکی در تخمدان هستند که ماهانه رشد کرده و وظیفه تخمک گذاری را بر عهده دارند. در افراد مبتلا به پلی کیستیک، این فولیکول‌ها بزرگ می‌شوند، اما تخمک رها نمی‌کنند و به مرور زمان به کیست تبدیل خواهد شد. در نتیجه سطح تخمدان آنان، پر از فولیکول های کوچک می‌شود که هورمون مردانه آزاد می‌کنند.
علت تنبلی تخمدان
علت اصلی تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک مشخص نیست. ولی می‌توان گفت که وراثت می‌تواند یکی از مهمترین دلایل ایجاد تنبلی تخمدان باشد. برخی از علت‌های دیگر این عارضه عبارتند از:
- چاقی و اضافه وزن
- زیاد بودن سطح انسولین
- ابتلا به نوعی از التهاب‌های خفیف در زنان
- بالا بودن سطح آندروژن (هورمون مردانه)
بیشتر بخوانید:آيا فيبروم باعث ريزش مو مي شود؟
علائم تنبلی تخمدان
70 درصد از زنانی که به تنبلی تخمدان مبتلا هستند، معمولا از بیماری خود خبر ندارند. علائم این عارضه متفاوت است، با این حال برخی از مهمترین علائم تنبلی تخمدان عبارتند از:
- قاعدگی نامنظم ( قطع سیکل قاعدگی، نامنظم شدن سیکل و یا خونریزی‌های سبک)
- رشد موهای زائد و ضخیم مردانه در صورت و یا حتی بدن
- نازک شدن و ریزش موی سر
- آکنه و چرب شدن پوست
- چاقی و افزایش وزن (به خصوص در ناحیه شکم)
- لکه‌های تیره در قسمت گردن، سینه و زیر بغل
- بزرگ شدن تخمدان‌ها
بد نیست بدانید که اگر مادر یا خواهرتان به این عارضه مبتلا است، شما بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به تنبلی تخمدان هستید. سقط جنین یا زایمان زودرس، ناباروری، سرطان آندومتر، دیابت نوع دو، افسردگی، خونریزی غیر طبیعی از رحم و فشار خون بالا از مهمترین عوارض تنبلی تخمدان هستند.
برای درمان تنبلی تخمدان، می‌توانید از خدمات خانم دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان در این زمینه بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو وقت قبلی با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
انواع تنبلی تخمدان
همه علائم تنبلی تخمدان معمولا در افراد دیده نمی‌شود. با توجه به وضعیت فرد و شدت بیمار، علائم تنبلی تخمدان می‌تواند شدید یا خفیف باشد. برخی از علائم مانند رشد موهای زائد در بدن یا صورت، تاری دید، دیابت و کاهش وزن غیر منتظره معمولا از علائم تنبلی تخمدان شدید هستند که در صورت مشاهده آن‌ها حتما باید به پزشک مراجعه کرد. با این حال انواع تنبلی تخمدان معمولا در چهار دسته تقسیم بندی می‌شود:
مقاومت به انسولین
بسیاری از زنانی که به تنبلی تخمدان مبتلا هستند، به انسولین مقاومت زیادی پیدا می‌کنند. انسولین هورمونی است که میزان قند در بدن را کنترل می‌کند. مصرف زیاد مواد قندی و نشاسته‌ای سبب تولید چربی و به وجود آمدن تخمدان‌های پلی‌کیستیک و در نهایت مانع باروری می‌شود. این امر به افزایش تولید و فعالیت هورمون‌هایی مانند تستوسترون کمک می‌کند
اگر اضافه وزن زیادی دارید و با انجام آزمایش متوجه شدید که سطح انسولین شما افزایش پیدا کرده ممکن است تنبلی تخمدان شما ناشی از انسولین اضافی باشد.
تنبلی تخمدان ناشی از مصرف قرص
این نوع تنبلی تخمدان معمولا به دلیل مصرف قرص‌های ضد بارداری، به وجود می‌آید. با مصرف قرص‌های هورمونی برای اکثر زنان، مشکلی ایجاد نمی‌شود و پس از پایان مصرف قرص، مجددا تخمک گذاری شروع می‌شود. اما در برخی از زنان حتی پس از پایان اثرات قرص، ممکن است تخمک گذاری انجام نشود که در چنین شرایطی حتما باید به پزشک مراجعه کرد.
التهاب درجه پایین
برخی از افراد مبتلا به تنبلی تخمدان دچار التهاب درجه پایین می‌شوند که تخمدان‌های پلی کیستیک را برای تولید آندروژن تحریک می‌کند. اگر علائمی از قبیل سردرد، عفونت یا حساسیت پوستی دارید و آزمایش خون شما نشان می‌دهد که کمبود ویتامین دی دارید، بهتر است سعی کنید، مکمل های منیزیم مصرف کنید، چرا که زیرا این مکمل‌ها دارای اثرات ضد التهابی هستند و به کاهش علائم تنبلی تخمدان کمک می‌کنند.
تنبلی تخمدان پنهان
در برخی از موارد تنبلی تخمدان ممکن است علائمی نداشته باشد. مواردی هستند که باعث می‌شود شما به تنبلی تخمدان مبتلا شوید اما در ظاهر علائمی نداشته باشید. مهمترین این موارد عبارتند از:
- کمبود ید (تخمدان‌ها به ید نیاز دارند.)
- رژیم غذایی گیاهی (رژیم غذایی گیاهی باعث کمبود روی شما می‌شود، در حالی که تخمدان های شما به روی نیاز دارند.) رژیم غذایی در درمان تنبلی تخمدان نقش مهمی دارد.
- بیماری تیروئید
- شیرین کننده‌های مصنوعی
بیشتر بخوانید: درمان قطعی تنبلی تخمدان در تهران
درمان تنبلی تخمدان
درمان قطعی برای تنبلی تخمدان وجود ندارد، اما معمولا علائم قابل درمان هستند. برخی از داروهای دیابت و ناباروری می‌تواند به کاهش علائم تنبلی تخمدان کمک کند. با کمک داروهای دیابت مقاومت به انسولین و سطح هورمون مردانه آندوژن کمتر می‌شود، در نتیجه علائم این عارضه کاهش پیدا می‌کند و قاعدگی منظمی خواهید داشت.
در برخی از موارد ممکن است درمان دارویی تاثیر گذار نباشد، با انجام عمل لاپاراسکوپی بخش‌هایی که هورمون مردانه ترشح می‌کنند، برداشته می‌شود.
اگر به تنبلی تخمدان مبتلا هستید و قصد باردار شدن دارید، سعی کنید الگوی زندگی خود را تغییر دهید. ورزش کردن، کاهش وزن و رژیم غذایی مناسب تا حدود زیادی در کاهش علائم این بیماری کمک کننده هستند.
آیا تنبلی تخمدان همیشگی است؟
همان طور که اشاره شد، تنبلی تخمدان زمینه ارثی دارد و هیچ پزشکی نمی‌تواند ژن تخمدان را تغییر دهد. شما در صورت مشاهده هر یک از علائم تنبلی تخمدان با مراجعه به پزشک می‌توانید علائم این بیماری را کاهش دهید. با درمان علائم تنبلی تخمدان، تا حدود زیادی می‌توان این عارضه را کنترل کرد و درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
تنبلی تخمدان با علائم خفیف یا شدید، معمولا راهکارهای درمانی متفاوتی دارند. اما در صورت وجود تنبلی تخمدان شدید در صورت مشاهده علائم زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- اگر قاعدگی شما برای مدت طولانی به عقب افتاده است و باردار نیستید.
- رشد موهای زائد در نواحی صورت و بدن از علائم تنبلی تخمدان شدید هستند که در صورت مشاهده آن‌ها حتما به پزشک مراجعه کنید.
- داشتن علائمی مانند دیابت، تاری دید، تشنگی و گرسنگی
سخن پایانی
همان طور که اشاره شد تنبلی تخمدان یک بیماری شایع در زنان است که تا حدودی زیادی می‌توان با راهکارهای درمانی علائم این بیماری را کاهش داد. تغییر در سبک زندگی مهمترین مورد برای کنترل علائم تنبلی تخمدان و یا حتی پیشگیری از این عارضه است. چکاپ‌های سالیانه را فراموش نکنید، با انجام آزمایش، دیابت و چربی خون خود را بررسی کنید و سعی کنید در صورت مشاهده هر کدام از علائم به خصوص نوع شدید تنبلی تخمدان تحت درمان و کنترل پزشک باشید.
امیدواریم در این مقاله به تمامی سوالات شما عزیزان پاسخ داده باشیم با اینحال اگر سوال یا ابهامی در این زمینه داشتید می توانید در بخش نظرات پایین همین صفحه از ما بپرسید. پاسخگوی سوالات شما عزیزان هستیم. برای دریافت جواب به همین صفحه برگردید.
