جراحی برداشتن تخمدان یا oophorectomy یکی از عمل های جراحی بزرگ در زنان است که با حذف یک یا هر دو تخمدان انجام می شود. حذف این اندام تناسلی مهم، تاثیرات زیادی بر زندگی زنان دارد تا جایی که بعد از این جراحی، علاوه بر عوارض جسمی، بسیاری از زنان دچار افسردگی می شوند.
پیش از انجام این جراحی، پزشک تان مشاوره ها و اطلاع رسانی های لازم را در این زمینه به شما می دهد تا آمادگی این جراحی را پیدا کنید. به دلیل اهمیت این جراحی و عوارض آن، قصد داریم در این مقاله به عمل اوفورکتومی یا برداشتن تخمدان ها و عوارض ناشی از آن بپردازیم. برای دسترسی سریع به تیترها می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
اوفورکتومی چیست؟
به عمل جراحی برداشتن تخمدانها، اوفورکتومی گفته می شود. انواع اوفورکتومی عبارت است از:
- افورکتومی یکطرفه: در این جراحی فقط یکی از تخمدانها برداشته می شوند.
- افورکتومی دو طرفه: در این نوع جراحی، هر دو تخمدان خارج می شوند.
- افورکتومی انتخابی (پیشگیرانه): بعضی از خانم ها ژن های جهش یافته ای دارند که ریسک سرطان تخمدان را در آنها افزایش می دهد. برای پیشگیری از سرطان تخمدان در این خانم ها، جراحی اوفورکتومی انتخابی انجام می شود.
ممکن است عمل افورکتومی به تنهایی و یا در صورت نیاز همراه با عمل های جراحی دیگر مثل عمل هیسترکتومی (برداشتن رحم) و عمل سالپینکتومی (برداشتن لوله های فالوپ) انجام شود. این جراحی های همزمان، برای کاهش احتمال سرطان تخمدانها انجام می شوند.
علت برداشتن تخمدانها
به گفته خانم دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان، عمل تخمدان برداری، آخرین خط درمان برای بیماریهای زیر است که به روشهای دیگر درمانی پاسخ نداده اند:
- دردها و التهاب های مزمن لگنی
- کاهش خطر بارداری خارج رحمی
- برداشتن تومورهای خوش خیم یا کیست های بزرگ تخمدانی
- بیماری آندومتریوز
- درمان سرطان تخمدان
- چرخش تخمدان
- آبسه های چرکی و عفونی که لوله ی رحمی و تخمدانها را مسدود کرده اند
همچنین، اگر هورمون استروژنی که تخمدانها آزاد می کنند باعث تحریک سرطان پستان شود، پزشک مجبور است برای کاهش سطح استروژن، جراحی برداشتن تخمدان را انجام دهد.
برای درمان بیماریهای تخمدان با عمل اوفورکتومی در تهران، شما هم می توانید از مهارت و تخصص خانم دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان در این زمینه بهره مند شوید. جهت رزرو نوبت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
عمل oophorectomy چطور انجام می شود؟
جراحی برداشتن تخمدان با استفاده از بیهوشی عمومی یا موضعی در بیمارستان ها انجام می شود. جراح زنان با توجه به وضعیت بیمار به یکی از روش های زیر عمل اوفورکتومی را انجام می دهد:
جراحی باز (لاپاراتومی)
برای درآوردن تخمدانها در عمل جراحی به روش باز، برش های عمودی یا افقی روی پوست و عضلات شکم ایجاد می شوند. بعد از خارج کردن تخمدان، جای برش را با نخ بخیه می دوزند.عمل لاپاراتومی برداشتن تخمدان یک جراحی سنگین با عوارض زیاد و دوره نقاهت طولانی است.
جراحی بسته (لاپاراسکوپی)
در این روش برای دیدن و برداشتن تخمدان ها از روش لاپاراسکوپی استفاده می شود که نسبت به جراحی باز راحتتر بوده و عوارض و دوره نقاهت کمتری دارد. در این روش، دوربین لاپاراسکوپ با ایجاد یک برش ریز در اطراف ناف وارد شکم می شود. چند برش کوچک دیگر هم در بالای واژن یا دیواره رحم ایجاد می شود تا از طریق آن ابزار جراحی وارد شوند.
در این روش، تخمدانها از راه واژن خارج می شوند و بعد از پایان جراحی، برش های کوچکی که روی پوست ایجاد شده، بخیه زده می شوند. این جراحی بسته به وضعیت بیمار ممکن است 1 تا 4 ساعت طول بکشد.
بیشتر بخوانید: بارداری بعد از عمل لاپاراسکوپی
عمل برداشتن تخمدانها چه عوارضی دارد؟
کاهش قدرت باروری از عوارض برداشتن یک تخمدان در زنان است. این به این معنی است که بعد از اوفورکتومی یکطرفه می توانید دوباره بچه دار شوید. اما عوارض برداشتن تخمدان برای زنانی که هر دو تخمدان شان برداشته شده به صورت زیر است:
- یائسگی زودرس
- ناباروری دائمی به دلیل عدم تخمک گذاری
- توقف کامل پریود حتی با وجود داشتن رحم
- افزایش ریسک پوکی استخوان در اثر کاهش استروژن
- بروز بیماریهای قلبی-عروقی به دلیل یائسگی زودهنگام
همچنین کاهش هورمون استروژن در اثر حذف تخمدانها با ایجاد عوارضی مثل علائم یائسگی، خشکی و آتروفی واژن و عوفت های مکرر واژینالی همراه است. این عوارض ماندگار و غیر قابل پیشگیری هستند.
عوارض عمل اوفورکتومی
بعد از عمل تخمدان برداری هم مثل هر عمل دیگری، بیمار با بعضی از عوارض روبرو می شود. عوارض اوفورکتومی عبارت است از:
- خونریزی یا عفونت بعد از جراحی
- درد در محل بخیه ها یا زیر شکم
- ایجاد زخم و چسبندگی در بافتهای اطراف تخمدان
- چسبندگی و انسداد روده
- تب، افسردگی، تهوع و استفراغ (به ندرت)
- سخت ادرار کردن
- خروج ترشحات خونی یا غیرعادی از واژن
- ایجاد اسکار در محل برش
همچنین ممکن است بخاطر باقی ماندن زائده های تخمدان در لگن، دچار دردهای لگنی (سندرم تخمدان باقی مانده) شوید.
مراقبت بعد از برداشتن تخمدان
بعد از عمل برداشتن تخمدانها، در 24 ساعت اولیه بعد از جراحی باید از سوند و سرم استفاده کنید. بعد از ترخیص از بیمارستان هم باید نکات زیر را برای مراقبتهای بعد از برداشتن تخمدان در نظر بگیرید:
- تا چند روز بعد از افورکتومی نباید رانندگی کنید.
- برای جلوگیری از یبوست باید رژیم غذایی مناسب داشته باشید یا از داروهای ملین تجویزشده استفاده کنید.
- محل بخیه ها را خشک و تمیز نگه دارید.
- تا زمان بهبود زخم ها و جای بخیه ها نباید ورزش ها یا کارهای سنگین انجام دهید.
- تا پایان دوره نقاهت نباید از تامپون استفاده کنید.
همچنین برای جلوگیری از عفونت باید بهداشت ناحیه تناسلی و لباس زیر را رعایت کرده و از پوشیدن لباس های تنگ و چسبان خودداری کنید.
برداشتن تخمدان و رابطه زناشویی
زمانی می توانید رابطه زناشویی تان را بعد از جراحی شروع کنید که پزشک، شما را معاینه کرده و اجازه نزدیکی را داده باشد.
دوره نقاهت بعد از عمل درآوردن تخمدانها
مدت زمان بستری شدن در بیمارستان بستگی به روش جراحی دارد. اگر عمل برداشتن تخمدانها به صورت باز باشد، یکی دو روز باید بستری شوید. اما اگر عمل لاپاراسکوپی انجام داده اید، فقط یک شب باید در بیمارستان بمانید.
بعد از ترخیص نیز باید چند روز در منزل استراحت کنید. دوره نقاهت و بهبودی کامل بعد از عمل برداشتن تخمدانها حدود دو تا سه هفته است و بعد از آن می توانید به زندگی عادی خود برگردید.
برای عمل برداشتن تخمدان به روش لاپاراسکوپی می توانید از مهارت و تخصص خانم دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان در این زمینه بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات و رزرو نوبت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
سوالات رایج درباره عمل تخمدان برداری
در این بخش خانم دکتر جوانمرد خوشدل به سوالات شما درباره جراحی برداشتن تخمدان ها پاسخ داده اند که در زیر آمده است:
قبل از درآوردن تخمدانها باید آزمایش خاصی بدهم؟
بله. قبل از این جراحی باید آزمایش خون و ادرار، سی تی اسکن یا سونوگرافی انجام دهید. در صورتی که از داروی خاصی استفاده می کنید حتما آن را به پزشکتان اطلاع دهید.
هزینه عمل برداشتن تخمدان چقدر است؟
هزینه اوفورکتومی متغییر است و بستگی به روش جراحی، همراه بودن آن با هیسترکتومی و برداشتن لوله های فالوپ، نوع بیمارستان و … دارد.
چه افرادی اوفورکتومی پیشگیرانه باید انجام دهند؟
اوفورکتومی انتخابی برای زنانی است که سابقه ارثی در سرطان های وخیم پستان و تخمدان دارند و یا دچار جهش های ژنی خاصی شده اند که ریسک این سرطانها را بالا می برد.
برداشتن تخمدانها چقدر در کاهش خطر سرطانهای زنانه موثر است؟
اوفورکتومی انتخابی ریسک سرطان تخمدان را تا 90% و ریسک سرطان سینه تا قبل از یائسگی را تا 50% کاهش می دهد.
جراحی برداشتن تخمدان ها باعث چاقی می شود؟
خیر. این جراحی تاثیری در اضافه وزن شما ندارد.
عوارض برداشتن تخمدانها در چه کسانی بیشتر است؟
زنان سیگاری، چاق، دیابتی و کسانی که سابقه جراحی لگنی و یا عفونت داشته اند، بعد از عمل بیشتر از بقیه دچار عوارض اوفورکتومی می شوند.
اگر شما هم سوالی درباره عمل برداشتن تخمدانها و عوارض آن دارید، در بخش نظرات این مقاله سوالات خود را با ما در میان بگذارید.
