پرولاپس اندام های لگنی، به افتادگی لگن در زنان اشاره دارد. پرولایس اندام های لگن معمولا زمانی اتفاق خواهد افتاد که بافت‌هایی که از اندام های لگن (مثانه و رحم یا رکتوم) حمایت می‌کنند، ضعیف و به نوعی شل شوند. مشخصه اصلی افتادگی لگن، احساس برآمدگی یا حس خارج شدن چیزی از ” واژن” است. در ادامه با نشانه‌ها، دلائل و علائم افتادگی لگن با ما همراه باشید.
پرولاپس یا افتادگی لگن چیست؟
واژن به صورت افقی، بالای ماهیچه بالا برنده مقعد قرار دارد. ماهیچه بالا برنده مقعد تاحدودی ماهیچه‌های کف لگن را تشکیل می‌دهند که در نهایت باعث ایجاد یک زنجیره در لگن می‌شوند. در واقع، این زنجیره، مثانه، رحم، روده و دیگر اندام های لگن را در جای خود نگه می‌دارد تا همه چیز به درستی کار کند. داشتن فتق در واژن فرد می‌تواند برای زنان بسیار آزار دهنده و ناراحت کننده باشد و بر شکل بدن فرد، عملکرد جنسی و کیفیت زندگی آنان نیز تأثیر بگذارد.
خوشبختانه با اینکه درجاتی از افتادگی لگن بین 41 تا 50 در صد از زنان وجود دارد، فقط 3 درصد از آن‌ها علائم را دارند و بسیاری از این زنان نیازی به درمان ندارند. اما به یاد داشته باشید که پرولایس اندام های لگنی قابل درمان است و جای هیچگونه نگرانی وجود نخواهد داشت. آسیب دیدگی یا ضعف در ماهیچه‌های کف لگن، باعث “افتادن” اندام های لگنی در واژن می‌شود به عبارت دیگر، افتادگی لگن، فتق اندام های لگن، (به خصوص افتادگی مثانه و رحم) از طریق دهانه واژن است. اما، انواع مختلفی از فتق واژن وجود دارد:
- افتادگی در دیواره قدامی واژن (دیواره جلویی واژن) که سیسوتیل یا فتق مثانه به داخل واژن است. این وجه تمایز قابل درک است، زیرا مثانه در قسمت جلوی واژن قرار دارد.
- فتق مثانه ممکن است با فتق مجاری ادراری همراه باشد که به صورت آویزان شدن مجرای ادرار، مجرایی که از طریق آن ادرار از مثانه خارج می شود، است.
- فتق در دیواره خلفی واژن ( دیواره پشت واژن )، معمولاً یک رکتوسل یا فتق مقعد ( راست روده ) به داخل واژن است. این تمایز نیز قابل درک است، زیرا روده (مقعد) در پشت واژن قرار دارد.
- از دست دادن تکیه گاه لگن در قسمت نوک یا بالای واژن ( نزدیک دهانه رحم )، ممکن است منجر به یک انتروسل یا فتق روده کوچک در واژن شود.
مهم‌تر اینکه، زنانی که دچار افتادگی لگن هستند، ممکن است دو یا سه نوع افتادگی را با هم داشته باشند. علاوه بر این، افتادگی لگن اغلب با سایر اختلال‌های کف لگن نیز همراه است. به عنوان مثال، 37 در صد زنان مبتلا به این بیماری، مثانه بیش فعال نیز دارند، 40 درصد از این زنان بی اختیاری ادرار و 50 درصد از آن‌ها بی اختیاری مدفوع دارند.
بیشتر بخوانید: علت و درمان قطعی واژینیسموس (دخول دردناک)
علائم افتادگی لگن
لازم به ذکر است که افتادگی لگن به دلایل مختلفی می‌تواند رخ دهد که برجسته‌ترین آن‌ها، آسیب دیدگی کف لگن است. علاوه بر برآمدگی واژن، سایر علائم شایع افتادگی لگن شامل موارد زیر است:
- احساس سنگینی، پر بودن و یا درد در واژن
- مشکل در ادرار کردن
- مشکل در خالی کردن کامل مثانه
- مشکلات جنسی
- عفونت‌های مکرر مجاری ادراری
- ترشح ادرار هنگام سرفه، ورزش یا خندیدن
- یبوست
- نشت مدفوع
- مشکل در کنترل گاز معده
افتادگی لگن پویا است و ممکن است علائم و نشانه‌های معاینات، بسته به سطح فعالیت پر بودن مثانه و مقعد، ایستادن، بلند کردن جسم، سرفه و فشارهای فیزیکی، تغییر کنند؛ گرچه این علائم غیر شایع می‌توانند باعث افزایش برآمدگی واژن و ناراحتی شوند. افتادگی‌های بزرگ، یا فتق‌هایی که تا خارج از کانال واژن گسترش می‌یابند، می‌توانند منجر به فرسایش یا زخم مخاط واژن شوند.
اگر شما هم مبتلا به پرولایس اندام های لگنی هستید، می‌توانید برای درمان قطعی این بیماری به دکتر منیژه جوانمرد خوشدل مراجعه کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت نوبت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
تشخیص افتادگی لگن؛ پرولاپس اندام های لگنی چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص دقیق و صحیح افتادگی لگن، معاینه فیزیکی لگن لازم است. متخصص زنان و زایمان از یک اسپکولوم تک تیغه برای بلند کردن دیواره قدامی واژن یا فشار دادن دیواره پشتی واژن به منظور آسیب شناسی، استفاده می‌کند. در طول معاینه، ممکن است پزشک از شما بخواهد که برای بهتر دیده شدن افتادگی، سرفه کرده یا زور بزنید (به این صورت که نفس خود را حبس کرده و با انقباضات شکمی فشار وارد کنید). علاوه بر این، ممکن است پزشک از شما بخواهد، که بایستید، تا بهتر بتواند انواع مختلف افتادگی را بررسی و مشاهده کند.
مواردی که متخصص زنان و زایمان حین معاینه فیزیکی لگن برای افتادگی لگن، آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند، به شرح زیر است:
- برآمدگی واژن
- ساییدگی یا زخم در مخاط واژن
- میزان افتادگی ( برای مثال، فراتر از حد وسط واژن یا فراتر از ورودی واژن )
- تحرک دهانه رحم
- تحرک مجرای ادرار و گردنه مثانه
- بررسی ادرار ( مثلا حجم باقی مانده پس از ادرار کردن و تجزیه ادرار )
فاکتورهای افزایش خطر پرولاپس لگنی
عوامل متعددی وجود دارد که موجب افزایش خطرات بیماری پرولایس لگنی خواهد شد. زایمان طبیعی، بزرگترین عامل برای ایجاد افتادگی لگن است. اغلب زنان مبتلا به افتادگی لگن، بیش از یک زایمان طبیعی داشته‌اند. سایر عوامل خطر شامل موارد زیر است:
- استعداد ژنتیکی
- سابقه جراحی لگن
- چاقی
- زور زدن مزمن (افزایش فشار داخل شکمی) به دلیل یبوست یا سرفه کردن
- هیسترکتومی ( عمل برداشتن رحم )
- سیگار کشیدن
- ضعف بافت
درمان افتادگی لگن
درمان افتادگی لگن به عوامل مختلفی بستگی از جمله سن، میل به بارداری، قاعدگی نامنظم و رابطه جنسی بستگی دارد. از جمله موارد گزینه‌های درمانی این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- تغییر سبک زندگی از جمله کاهش وزن
- رژیم غذایی پر فیبر
- محدود کردن زور زدن و بلند کردن اجسام
- تمرین عضلات لگنی: انجام تمرینات متعدد و ورزش برای درمان افتادگی لگن موثر است، از تمرینات مهم ورزشی برای درمان این بیماری می‌توان به تمرین‌های کگل اشاره داشت. حتی در برخی از موارد، ماساژ هم برای درمان افتادگی لگن موثر است.
- پساری واژینال: پساری‌ها دستگاه هایی هستند که روزها یا هفته ها در داخل واژن قرار می‌گیرند تا ساختمان طبیعی لگن را دوباره برقرار کنند. این دستگاه‌ها به کاهش علائم ناشی از افتادگی لگن کمک می‌کنند و استفاده از آن‌ها برای بیمارانی که نوع خفیف این بیماری را دارند تا کسانی که نوع حادتر را تجربه می‌کنند، به کاهش پیشرفت این بیماری کمک می‌کند و نیاز به جراحی را به تعویق انداخته یا از بین می‌برد.
- درمان های جراحی اختلالات کف لگن: گزینه‌های جراحی شامل ترمیم وضعیت طبیعی واژن، ترمیم بافت اطراف واژن، بستن دائمی کانال واژن، با یرداشتن رحم و یا حتی بدون برداشتن رحم با توجه به اهداف و خواسته بیمار انجام می‌شود. در زنانی که تمایلی به داشتن رابطه جنسی واژنی ندارند، بهترین گزینه برای درمان جراحی کولپوکلایزیس یا از بین بردن واژنی است. برای زنانی که می‌خواهند رابطه جنسی خود را داشته باشند، باید جراحی ترمیمی انجام شود.
سخن آخر
اگرچه زنان در هر سنی ممکن است به افتادگی لگن مبتلا شوند، اما معمولا این حالت در زنان مسن اتفاق می افتد. شیوع این بیماری در زنان 60 تا 69 سال، 5 درصد است. همان طور که اشاره شد، روش‌های درمانی متعددی برای درمان بیماری پرولایس اندام های لگنی وجود دارد. عمل جراحی برای ترمیم افتادگی لگن هم از طریق واژن و هم شکم، با استفاده از بخیه به تنهایی یا با استفاده از شبکه جراحی، قابل انجام است. تصمیم گیری برای هر کدام از روش‌های درمانی پرولایس اندام های رحمی، به تمایل شما برای برقراری رابطه جنسی و دیدگاه‌های شخصی شما در مورد شکل ظاهری بدن بستگی دارد.
بیشتر بخوانید : عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
امیدواریم در این مقاله به سوالات شما پاسخ داده باشیم. اگر سوالی درباره افتادگی لگن دارید، می‌توانید از بخش نظرات در زیر این مقاله آن را بپرسید. برای دریافت پاسخ سوالتان به همین صفحه برگردید.
