در دوران بارداری، ممکن است نگرانی های در مورد ابتلا به عفونت ها و چگونگی تأثیر آنها بر رشد کودک وجود داشته باشد. ابتلا به عفونت های واژینال مانند عفونت های قارچی در دوران بارداری بسیار شایع است و معمولاً در این مورد دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اگرچه عفونتهای واژینال به راحتی قابل درمان هستند اما عفونتهای رحمی در این دوران بسیار خطرناکند و باید حتما مورد بررسی قرار گیرند.در این مقاله، عفونت های شایع در دوران بارداری، علائم عفونت در بارداری، آیا عفونت رحم به جنین اسیب میرساند، آیا عفونت باعث سقط جنین می شود و روش پیشگیری از عفونت در بارداری را مورد بررسی قرار می دهیم.
عفونت های واژن در دوران بارداری
زنان باردار ممکن است در برابر برخی از عفونتهای خاص آسیب‌پذیرتر باشند و عدم درمان این عفونت ها می تواند به عوارض شدیدتری منجر شود. حتی در صورت ابتلا به عفونتهای خفیف در دورۀ بارداری باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. عفونتهای واژینالی شایع در طول بارداری عبارتند از:
عفونت های قارچی واژن
خارش در اطراف واژن یکی از علائم شایع عفونت قارچی واژینال است. قارچی به نام کاندیدا علت بروز عفونت های قارچی واژینال است. این عفونتها در زمان بارداری معمولا در اثر تغییرات سیستم ایمنی، افزایش تولید گلیکوژن و وجود مقدار زیادی از استروژن رخ می دهند.
بیشتر بخوانید: آیا عفونت های واژن باعث نازایی می شود؟
درحدود ۲۰ درصد از زنان دچار عفونتهای قارچی واژن هستند که این مقدار در زمان بارداری به ۳۰ درصد افزایش می یابد. ابتلا به این عفونت در سه ماهه دوم و سوم بارداری شایع تر است. شایعترین علایم عفونتهای قارچی واژن عبارتند از:
- خارش در اطراف واژن
- ترشحات واژینال ضخیم، سفید رنگ و پنیری شکل
- استشمام بویی شبیه به نان از واژن
- احساس درد یا سوزش در اطراف واژن
- احساس درد یا سوزش هنگام مقاربت
در زمانهای غیربارداری میتوانید برای درمان عفونتهای قارچی واژن از داروهای ضد قارچ بدون نسخه استفاده کنید. با این حال، مصرف این داروها در دوران بارداری بدون مشورت با پزشک ممنوع است.
بیشتر بخوانید: روش طبیعی پیشگیری از بارداری
تشخیص نوع عفونت قبل از شروع درمان لازم است، زیرا ممکن است با سایر عفونتها مانند واژینوز باکتریال و کلامیدیا اشتباه گرفته شود.
واژینوز باکتریال
واژینوز باکتریال نوعی عفونت باکتریایی در واژن است که به آسانی درمان میشود. علایم این عفونت عبارتند از:
- احساس درد یا سوزش هنگام مقاربت
- خارش، سوزش، یا درد در ناحیه واژن یا فرج
- استشمام بوی ماهی از واژن
- استشمام بوی بدی که بعد از مقاربت بدتر می شود
- میزان زیاد ترشحات رقیق و خاکستری رنگ
عدم درمان عفونت واژن در دوران بارداری بخصوص اگر ترشحات واژن در ماه آخر بارداری بسیار باشد ممکن است باعث زایمان زودرس، تولد نوزاد زودرس و کاهش وزن هنگام تولد شود.
اگر شما به تازگی متوجه شده اید که باردار هستید چه بهتر که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. برخی عفونتها و بیماریها نیاز دارند که حتما تحت نظر پزشک در دوران بارداری کنترل و درمان شوند. شما می توانید جهت دریافت مشاوره تخصصی دوران بارداری با شماره 77714405-021 تماس گرفته و از مشاوره های دکتر منیژه جوانمرد (جراح و متخصص زنان) بهره مند شوید.
عفونت های رحمی در دوران بارداری
وجود عفونت در رحم به دلایل مختلفی خطرناک است. این عفونت میتواند بر روی جفت تأثیر بگذارد، به جنین در حال رشد آسیب برساند و باعث زایمان زودرس یا ناهنجاریهای مادرزادی شود.
زایمان نیز در صورت وجود عفونتهای رحم، خطرناکتر و دشواتر است. برخی از زنان ممکن است در صورت ابتلا به عفونت های رحمی دچار نارسایی اندام و عوارض کشنده شوند.
در اغلب موارد، عفونتهای رحمی با حرکت باکتری ها از واژن به طرف رحم ایجاد می شوند، بنابراین عفونت واژنی درمان نشده یک عامل ریسک برای عفونتهای رحمی است.
درمان عفونتهای رحمی شامل استفاده از آنتیبیوتیک است و ممکن است نیاز باشد تا مادر در بیمارستان بستری شود. پزشک یا ماما در صورت بروز تب در بارداری یا هنگام زایمان باید وضعیت جنین را تحت نظر بگیرند. اگر علایم شدید باشد، پزشک ممکن است عمل سزارین را توصیه کند. تستهای دوران بارداری خیلی در پیشگیری از این دسته عفونتها موثرند.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره تستهای دوران بارداری
عفونت های دیگر دوران بارداری
تغییرات زیاد بدن در دوران بارداری باعث می شود تا زنان نسبت به عوارض ناشی از عفونت ها حساس تر شوند. به عنوان مثال، تغییرات پوستی مرتبط با هورمون در دوران بارداری می تواند اختلالاتی مانند اگزما یا خشکی شدید پوست را ایجاد کنند. ترک برداشتن و خونریزی پوست ممکن است به بروز عفونت های جدی پوستی مانند سلولیت منجر شوند. سندرم سوئیت نوعی اختلال پوستی نادر است که در دوران بارداری شایع تر است. برخی از عفونتهای دیگر که ممکن است در دوران بارداری شدیدتر باشند عبارتند از:
- آنفلوانزا
- هپاتیت E که معمولا یک گونه ویروسی خفیف از هپاتیت است
- تبخال (هرپس) شامل ویروس هرپس سیمپلکس
- لیستریا که ممکن است باعث مسمومیت غذایی شود
- سرخک
- ایدز (HIV)
افزایش خطر این عفونتها در دوران بارداری به خوبی مورد بررسی قرار نگرفته است، اما این افزایش ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی و سایر تغییراتی باشد که تعداد سلولهای خون در بدن را تغییر می دهند. برای مثال، تعداد سلولهای T که با عفونت مقابله می کنند، در اواخر بارداری کاهش مییابند. بارداری باعث افزایش گردش خون و پرکاری قلب میشود. این فشار به قلب میتواند عوارض بیماریهای عفونی را تشدید کند. برای مثال عمل تنفس برای زن بارداری که در اثر آنفلوانزا دچار بیماری ذات الریه شده است، ممکن است به دلیل افزایش فشار بارداری بر قلب و ریه ها دشوارتر شود.
در دوران بارداری نمی توان از برخی از داروهای موثر در درمان عفونت های شایع استفاده کرد. بنابراین لازم است که زنان بارداری که دچار عفونت شده اند، در مورد خطرات گزینه‌های مختلف درمانی با پزشک خود مشورت کنند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با ویتامینهای ضروری دوران بارداری
عفونت های مادر چگونه به جنین آسیب می رسانند؟
عفونتهای بی شماری ممکن است به جنین در حال رشد آسیب بزنند. با این حال، پزشکان به دشواری می توانند احتمال و میزان آلودگی جنین را تعیین کنند. یک جنین در حال رشد به یکی از سه روش زیر دچار آسیب خواهد شد:
- عفونت ها ممکن است با آسیب به مادر باعث کاهش توانایی بدن وی در تغذیه کودک شود یا درمان عفونت مستلزم مصرف داروهایی داشته باشد که به جنین آسیب برسانند.
- عفونت ها میتوانند با ایجاد تغییراتی که به ناهنجاریهای مادرزادی منجر می شوند، مستقیما به جنین آسیب برسانند.
- عفونت ها میتواند باعث زایمان زودرس یا سقط جنین شوند
عفونت های خطرناک رحم برای جنین
عفونتهای خطرناک برای رشد جنین شامل موارد زیر هستند، اما به آنها محدود نمیشوند:
- واژینوز باکتریایی که می تواند باعث زایمان زودرس شود
- بیماریهای مسری مانند هپاتیت، سیفلیس، تبخال (هرپس) و ایدز (HIV) که میتوانند جنین را آلوده کنند.
- کلامیدیا که میتواند باعث عفونت چشم و ذات الریه شود
- سوزاک که میتواند باعث آلودگی مایع آمنیوتیک و زایمان زودرس و بروز عفونتهای چشمی و کوری احتمالی شود
بیشتر بخوانید: چرا مایع آمنیوتیک نشت می کند؟
- بیماری پنجم (اریتم عفوندلایل نشت آنی) که میتواند باعث سقط جنین یا کم خونی جنین شود
- استرپتوکوک گروه B که می تواند باعث بروز عوارض شدید در در نوزادان شود و در موارد نادر کشنده است
- توکسوپلاسموز که می تواند سبب ناهنجاری های مادرزادی و ناتوانی ذهنی شود
- لیستریا که می تواند باعث سقط جنین، مرده زایی و ناهنجاری های مادرزادی شود
- سیتومگالوویروس معمولا بی ضرر است اما می تواند باعث ناهنجاری های مادرزادی و ناتوانی ذهنی شود
- زیکا که معمولاً خفیف است اما می تواند باعث سقط جنین یا ناهنجاری های مادرزادی شود.
عفونت زیکا که یک بیماری منتقله از طریق پشه هاست، می تواند باعث بروز ناهنجاری های مادرزادی و افزایش خطر مرده زایی و سقط جنین در زنان آلوده به این ویروس شود. با این حال، هنوز مشخص نیست که چرا تنها برخی از جنینها آلوده می شوند.
عفونتهای دیگر نیز ممکن است به جنین درحال رشد آسیب برسانند که این موضوع به سلامت کلی زن باردار هنگام بروز عفونت و اینکه آیا فرد درمان شده است یا خیر، بستگی دارد.
جلوگیری از عفونت واژن در بارداری
استفاده از کاندوم می تواند به جلوگیری از بروز عفونت های مقاربتی کمک کند. راهکارهای زیر برای کاهش خطر ابتلا به عفونت در دوران بارداری توصیه می شوند:
- خودداری از مسافرت به مناطقی که عفونت زیکا در آنها شایع است و استفاده از اسپری ضد حشره برای جلوگیری از نیش پشه
- استفاده از کاندوم و درخواست از شریک جنسی برای انجام آزمایشات مربوط به عفونتهای منتقل شونده جنسی
- شستشوی دقیق و کامل دستها
- دوری گزیدن از افراد مبتلا به عفونتهای واگیردار
- دریافت واکسن آنفولانزا
- عدم مصرف غذاهای غیر پاستوریزه
- تعویض خاک بستر گربه توسط فرد دیگر
- انجام آزمایش برای بیماریهای منتقله جنسی (STIها) و استرپتوکوک گروه B
به یاد داشته باشید که اگر قصد مسافرت در دوران بارداری دارید به هیچ وجه در رودخانه آب تنی نکنید چرا که باعث انتقال عفونت و آسیب به جنین می شود.
در صورت ابتلا به هر گونه عفونت در زمان بارداری در اولین فرصت به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا بررسی های دقیق تر صورت گیرد. شما می توانید جهت کسب دریافت مشاوره و وقت ویزیت با شماره 77714405-021 (مطب خانم دکتر منیژه جوانمرد) تماس بگیرید.
نکات پایانی درباره عفونت در بارداری
بیشتر افرادی که در دوران بارداری دچار عفونت می شوند، عوارضی را تجربه نخواهند کرد. درمان سریع احتمال تولد سالم را افزایش می دهد. در صورت مشاهده علائم غیرمعمول در دوران بارداری خود، باید با پزشک یا ماما صحبت کنید. مراقبت های بارداری نیز یک امر ضروری است زیرا با این مراقبت ها میتوان برخی از عفونت ها را حتی پیش از بروز علایم تشخیص داد.
