برای بسیاری از زنان، انتظار برای اولین نشانه‌های بارداری با اضطراب و نگرانی همراه است و دیدن اعداد بتای غیرعادی یا سونوگرافی خالی با استرس زیادی همراه است. تصور اینکه چیزی اشتباه باشد، دل‌نگرانی و سردرگمی مادر را بیشتر هم می‌کند.
به همین دلیل در این مقاله قصد داریم شما را با عدد بتا در بارداری پوچ و روند تشخیص آن آشنا کنیم تا با آرامش بیشتری این دوره را پشت سر بگذارید. برای دسترسی سریع به تیترهای مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
این مقاله زیر نظر دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، متخصص زنان و زایمان با سال‌ها تجربه در تشخیص و مدیریت بارداری‌های غیرطبیعی نوشته شده است. ایشان با مهارت و تجربه طولانی در تفسیر عدد بتا و بررسی حاملگی‌های اولیه، یکی از پزشکان قابل‌اعتماد تهران برای تشخیص بارداری پوچ و پیگیری بارداری‌های حساس هستند.
بارداری پوچ چیست؟
به گفته دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، زمانی که تخمک لقاح‌یافته به رحم می‌رسد اما جنین و کیسه زرده تشکیل نمی‌شود، حاملگی، بارداری پوچ (Blighted Ovum) رخ می دهد.
در این وضعیت فقط یک ساک خالی ایجاد و اعداد بتای آزمایش خون مادر غیرطبیعی است. رشد ناکافی هورمون گنادوتروپین جفتی انسان یا hCG در جواب آزمایش یکی از شایع‌ترین دلایل سقط زودرس به حساب می آید.
عدد بتا چیست و چطور اندازه‌گیری می‌شود
عدد بتا (beta hCG) هورمونی است که بعد از لانه‌گزینی جنین در خون بالا می‌رود و با یک آزمایش خون hCG می توان به طور دقیق آن را اندازه‌گیری کرد.
زمان مناسب برای انجام آزمایش بتا
بهترین زمان برای انجام آزمایش بتا، ۱۰ تا ۱۴ روز بعد از نزدیکی یا ۳ تا ۵ روز بعد از تأخیر پریود است تا نتیجه قابل‌اعتماد باشد و بتوان روند افزایش hCG را به‌درستی ارزیابی کرد.
hCG در حاملگی پوچ چگونه تغییر می‌کند؟
عدد بتا hCG در بارداری پوچ (anembryonic pregnancy) ابتدا کمی افزایش می یابد اما خیلی زود از روند طبیعی خارج و سرعت رشد آن کمتر از حد استاندارد شده یا ثابت می‌ماند.
در این نوع حاملگی معمولاً بتا به حدی که باید برای دیده‌شدن جنین یا ساک سالم برسد، نرسیده و همین الگوی غیرطبیعی باعث تشخیص حاملگی غیرطبیعی اولیه می‌شود.
بیشتر بخوانید: در بارداری پوچ مشکل از کیست
برای تشخیص حاملگی پوچ در شرق تهران (تهرانپارس)، می توانید از تخصص دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان و زایمان بهره مند شوید. جهت رزرو نوبت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
جدول عدد بتا در بارداری طبیعی
در بارداری طبیعی، بتای خون باید هر ۴۸ ساعت حدود ۶۶–۱۰۰ درصد افزایش یابد و معمولاً در هفته‌های ۵ تا ۶ بارداری به محدوده ۱,۰۰۰ تا چند هزار برسد. یعنی باید روند رشد آن کاملاً صعودی و قابل‌پیش‌بینی باشد.
تفاوت حاملگی پوچ و سقط در عدد بتا چیست؟
سطح بتا در بارداری‌های غیرطبیعی مثل حاملگی با ساک خالی و سقط جنین (abortion) متفاوت است. در ادامه می توانید جدول مقایسه ای این حاملگی‌های غیرطبیعی را ببینید:
| وضعیت | روند افزایش یا کاهش بتا | نتیجه‌گیری پزشک |
| بارداری پوچ | افزایش آهسته، گاهی ثابت | بتا به محدوده لازم نرسیده و جنین با وجود ساک تشکیل نمی شود. |
| سقط جنین | بتا بعد از مدتی کاهش واضح پیدا می‌کند | بتا در ابتدا رشد طبیعی داشته، بعد افت کرده و جنین بعد از تشکیل اولیه از بین می رود. |
روشهای اصلی تشخیص بارداری پوچ با بتا
پزشکان به کمک روشهای زیر تشخیص بارداری فاقد جنین را با توجه به مقدار بتا انجام می دهند:
بررسی روند افزایش بتا: در بارداری سالم بتا هر ۴۸ ساعت تقریباً دو برابر می‌شود، اما در حاملگی غیرطبیعی اولیه افزایش آن آهسته، نامنظم یا ثابت است.
مقایسه عدد بتا با سن بارداری: اگر بتا به محدوده‌ای که انتظار داریم جنین دیده شود نرسیده باشد (مثلاً بالای ۱۵۰۰)، احتمال ساک بدون جنین مطرح می‌شود.
آزمایش بتای تکراری: پزشک معمولاً دو یا سه بار در فاصله ۴۸ ساعته بتا را چک می‌کند تا الگوی رشد مشخص شود.
ترکیب عدد بتا با سونوگرافی: اگر بتا به حد لازم رسیده باشد اما در سونوگرافی جنین یا کیسه زرده دیده نشود،این یکی از قوی‌ترین نشانه‌های بارداری پوچ است.
برای پیگیری بارداری اولیه توصیه می کنیم به یک دکتر متخصص زنان خوب در تهران، مثل دکتر جوانمرد مراجعه کنید که توانایی بالایی در تشخیص افتراقی بین بارداری پوچ، خارج‌رحمی و حاملگی شیمیایی داشته باشد و زودتر نوع بارداری مشخص شود.
چه عددی از بتای نیاز به سونوگرافی دارد؟
معمولاً وقتی سطح بتا بین ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ برسد، باید سونوگرافی واژینال انجام شود و در این سطح انتظار داریم ساک بارداری دیده شود. ولی اگر دیده نشد، احتمال حاملگی پوچ یا غیرطبیعی مطرح می‌شود.
برای تفسیر دقیق میزان بتا همراه با سونوگرافی هدفمند توصیه می کنیم به بهترین متخصص زنان در شرق تهران مثل دکتر جوانمرد مراجعه کنید. ایشان در زمینه تشخیص حاملگی‌های اولیه، غیرعادی یا موارد پیچیده مثل بارداری با تشکیل ناقص جنین، حاملگی شیمیایی، … تجربه بالایی دارند.
برای تشخیص حاملگی پوچ در شرق تهران (تهرانپارس)، می توانید از تخصص دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان و زایمان بهره مند شوید. جهت رزرو نوبت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
آیا امکان باروری بعد از بارداری پوچ وجود دارد؟
احتمال تکرار بارداری با ساک خالی پایین (حدود ۱–۲٪ برای زنان بدون مشکلات کروموزومی یا هورمونی) است و با بررسی‌های پزشک می‌توان ریسک آن را کمتر کرد.
به مادرانی که حاملگی با ساک بدون جنین داشته اند، معمولاً توصیه می‌شود، ۳ تا ۶ ماه بعد از بازگشت چرخه طبیعی پریود، برای بارداری بعدی اقدام کنند تا بدن و رحم کاملاً آماده باروری مجدد شود.
بعد از تجربه حاملگی بدون جنین، اکثر زنان -بیش از ۸۰–۹۰ درصد- می‌توانند بارداری سالم را بدون هیچ نگرانی تجربه کنند.
جمع بندی نهایی
عدد بتا یا hCG هورمونی است که بعد از لانه‌گزینی تخمک لقاح‌یافته آزاد می‌شود و با آزمایش خون قابل اندازه‌گیری است. در بارداری پوچ، این عدد اغلب پایین‌تر از حد انتظار بوده و رشد آن آهسته یا ثابت است و روند طبیعی دو برابر شدن را نشان نمی‌دهد.
چنین الگویی نشان می‌دهد که جنین تشکیل نشده یا ساک بارداری خالی است و برای تشخیص دقیق نیاز به تکرار آزمایش و سونوگرافی است. با پیگیری نزد پزشک زنان مجرب در این زمینه، مانند دکتر منیژه جوانمرد در تهرانپارس، اکثر زنان بعد از بارداری بدون جنین می‌توانند بارداری سالم و طبیعی داشته باشند.
سوالات پر تکرار
رایجترین سوالات در مورد بارداری پوچ و عدد hCG که از دکتر جوانمرد زیاد پرسیده می شوند، عبارتند از:
بتای بارداری پوچ چند است؟
عدد بتا در بارداری غیرطبیعی مثل پوچ معمولاً کمتر از حد انتظار برای سن بارداری است و روند طبیعی افزایش را نشان نمی‌دهد.
چه زمانی باید بتا را تکرار کنم؟
معمولاً آزمایش بتا ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از آزمایش اول باید تکرار شود.
چرا پزشک تست بتا را تکرار می‌کند؟
تکرار آزمایش کمک می‌کند روند صعودی یا غیرطبیعی هورمون hCG مشخص و تشخیص دقیق‌تر بارداری پوچ یا سایر حاملگی‌های غیرطبیعی امکان‌پذیر شود.
در بارداری پوچ مقدار بتا افزایش می‌یابد یا کاهش؟
در بارداری با کیسه خالی، بتا معمولاً آهسته بالا می‌رود، ثابت می‌ماند یا حتی کاهش پیدا می‌کند و روند طبیعی دو برابر شدن را ندارد.
چرا عدد بتا بالا می‌رود ولی هیچ چیزی در سونو دیده نمی‌شود؟
گاهی هورمون hCG هنوز تولید می‌شود ولی جنین یا کیسه زرده تشکیل نشده یا بسیار کوچک است و در تصویر سونوگرافی معلوم نیست. این الگو یکی از نشانه‌های بارداری پوچ یا حاملگی شیمیایی است.
اگر شما هم سوالی در این زمینه دارید در بخش نظرات این مقاله می توانید از کلینیک ما بپرسید.
منابع
مطالب این مقاله بر پایه منابع معتبر پزشکی دنیا در زمینه عدد بتا در بارداری بدون جنین نوشته شده است:
- Plasma HCG levels in patients with bleeding in the first and second trimesters of pregnancy
- Correlation of human chorionic gonadotropin secretion in early pregnancy failure with size of gestational sac and placental histology
- Hormonal considerations in early normal pregnancy and blighted ovum syndrome
