بارتولن دو غده ای است که در ورودی دهانه واژن قرار گرفته و کار آن ترشح مایعی برای لزج کردن مخاط واژن است. در حالت عادی این غدد قابل مشاهده نیستند. اما گاهی ممکن است کانال خروجی این غدد به دلایلی مسدود و غده بزرگ شود. در این حالت فرد دچار کیست بارتولن شده و این غدد در دهانه واژن قابل رویت خواهند بود. در این مقاله به کیست بارتولن و نیز درمان آن با تخلیه کیست پرداخته شده است. برای دسترسی سریع به مطالب از فهرست زیر استفاده کنید.
نشانه های کیست بارتولن چیست؟
معمولا کیست بارتولن بدون درد است اما اگر اندازه کیست بزرگ باشد ممکن است بیمار احساس درد نیز داشته باشد. مواردی مثل:
- تورم و التهاب در اطراف ناحیه کیست
- احساس توده در ناحیه تناسلی بیمار
- بروز درد در واژن موقع نشستن، راه رفتن یا مقاربت به ندرت
- ترشحات واژینالی غیر معمول به خصوص در مواردی که کیست ناشی از عفونت باکتریهای منتقله جنسی باشد.
- بزرگ شدن کیست و قابل مشاهده شدن آن در مدخل واژن
از علائم کیست بارتولن هستند. هر چند درد شکم و تب از علائم این بیماری نیست ولی با بروز این علائم همراه با بزرگ شدن کیست باید به پزشک مراجعه کرد.
علت ایجاد کیست بارتولن
معمولا یکی از غدد درگیر کیست می شود. علت اصلی انسداد کانال، خروج غدد بارتولن است که باعث تجمع مایع در این غدد و بروز کیست بارتولن می شود. آلوده شدن غدد بارتولن با عوامل بیماری زایی مثل:
- باکتری کلامیدیا که از طریق رابطه جنسی منتقل می شود
- باکتری های دستگاه گوارشی
- عفونت های جنسی مثل سوزاک
باعث بروز عفونت شده و در نتیجه کانال خروجی غدد بارتولن مسدود می شود.
شما هم در صورت مشاهده علائم کیست بارتولن می توانید برای تشخیص علت و درمان قطعی کیست بارتولن به مطب خانم دکتر منیژه جوانمرد خوشدل متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. برای دریافت وقت ویزیت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
تشخیص کیست بارتولن
پزشک با معاینه لگنی وجود این بیماری را تشخیص می دهد. اگر بیمار بالای 40 سال باشد بیوپسی یا نمونه برداری نیز انجام می شود. همچنین پزشکان از ترشحات واژن یا دهانه رحم برای تشخیص عفونت های جنسی که می توانند علت بروز کیست بارتولن باشند، استفاده می کنند. کیست بارتولن بیماری خطرناکی نیست اما می تواند در پی سرطان ایجاد شده باشد. برای جلوگیری از ترکیدن کیست بارتولن و مشکلاتی که کیست ایجاد کرده است باید از یک پزشک متخصص زنان کمک بگیرید.
درمان کیست بارتولن
پزشکان برای انتخاب روش درمان کیست بارتولن مواردی مثل سن بیمار و علائم ایجاد شده را در نظر می گیرند. زنانی که بالای 40 سال هستند باید از کیست آنها نمونه برداری شود چون ممکن است احتمال سرطان مهبل وجود داشته باشد. درمان کیست بارتولن بدون جراحی و به کمک روش های زیر انجام می شود:
درمان خانگی کیست بارتولن
ممکن است پزشک به شما توصیه کند 2 تا 3 بار در روز در لگن یا وان آب گرم به مدت 15 دقیقه بنشینید. به این روش «حمام سیتز» نیز می گویند. این کار را باید 3 تا 4 روز مرتب تکرار کنید. این کار به کاهش درد احتمالی شما و نیز پارگی و تخلیه خودبخودی کیست می شود.
درمان دارویی
پزشکان معمولا از داروهای آنتی بیوتیک برای کيست بارتولن استفاده می کنند. زمانی که کیست عفونتی شود تبدیل به آبسه می شود. با مصرف آنتی بیوتیک تجویزی، عفونت در ناحیه غدد رفع و منجر به درمان کیست بارتولن در بیمار می شود. اگر درد دارید می توانید از داروهای مسکن برای رفع درد استفاده کنید.
تخلیه کیست بارتولن
برای این کار برش کوچکی در کیست ایجاد شده و مایع تجمع یافته خارج می شود. بعد از پایان تخلیه کیست بارتولن، پزشک لوله کوچک پلاستیکی در غده قرار می دهد تا از بسته شدن منفذ جلوگیری شود. این لوله در کیست تا 6 هفته باقی می ماند تا غده به طور کامل تخلیه شود.
تخلیه بارتولن یک روش غیر جراحی است که به صورت سرپایی و در مطب پزشک انجام می شود. درمان با این روش با درد همراه است ولی با مصرف داروهای ضد درد این مشکل برطرف می شود. ممکن است بعد از تخلیه بارتولن و بهبود بیمار، دوباره کیست عود کرده و به درمان مجدد نیاز باشد.
تخلیه کیست بارتولن با سرنگ
در این روش از سرنگ برای تخلیه مایع تجمع یافته در کیست استفاده می شود. ممکن است بعد از تخلیه مایع، پزشک کیست را با الکل 70 درصد پر کند. بعد از 5 دقیقه الکل داخل کیست تخلیه می شود.
مارسوپیالیزیشن
در صورت عود مداوم کیست بارتولن بعد از درمان، پزشکان از روش جراحی به نام عمل مارسوپیالیزیشن استفاده می کنند. در این روش، یک کیسه کوچک برای تخلیه مایع از طریق بخیه زدن دور پوست ایجاد می شود. این جراحی حدود نیم ساعت طول می کشد و به صورت سرپایی و بدون نیاز به بستری شدن انجام می شود. برای انجام این جراحی کوچک از بی حسی موضعی استفاده می شود.
برداشتن غدد بارتولن با جراحی
برداشتن غدد بارتولن یک روش درمان قطعی کیست بارتولن است. این روش برای درمان کیست هایی که مرتب عود می کنند و با روشهای دیگر قابل درمان نیستند، تجویز می شود. در این روش، به طور کامل طی یک جراحی یک ساعته، غدد بارتولن بیمار برداشته می شود. این جراحی تهاجمی است و برای انجام آن جراحان از بیهوشی عمومی استفاده می کنند. بعد از جراحی ممکن است 2 تا 3 روز بیمار نیاز به بستری شدن داشته باشد.
چه زنانی در معرض کیست بارتولن هستند؟
غدد بارتولن در همه زنان و دختران وجود دارد. بروز کیست در این غدد نسبتا رایج بوده و از هر 10 زن 2 نفر به این عارضه مبتلا می شوند. ریسک ابتلا به کیست بارتولن بیشتر در سنین باروری و در دهه 20 زندگی بیشتر از هر زمان دیگری است. اما با بالا رفتن سن ریسک ابتلا به کیست بارتولن در زنان کاهش می یابد.
همچنین زنانی که شرکای جنسی متعددی دارند و بهداشت جنسی و فردی را رعایت نمی کنند بیشتر از زنان دیگر در معرض کیست بارتولن قرار دارند. زنان یائسه به ندرت دچار کیست بارتولن می شوند چون اندازه این غدد در سنین بالا و یائسگی کمتر از سنین دیگر است.
شما هم برای درمان کیست بارتولن خود می توانید از تخصص خانم دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، متخصص زنان و زایمان بهره مند شوید. برای دریافت وقت ویزیت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
مراقبت های بعد از درمان کیست بارتولن
ممکن است رعایت بهداشت فردی و جنسی تا حدی از عود کیست بارتولن جلوگیری کند. زنانی که کیست خود را درمان می کنند، بهتر است مراقبتهای بعد از درمان کیست بارتولن را به درستی انجام دهند. مثلا:
- اگر تخلیه کیست انجام داده اید باید یک تا دو روز بعد از تخلیه کیست، برای معاینه به پزشک خود مراجعه کنید.
- اگر برای درمان از حمام سیتز استفاده می کنید باید تا تخلیه کامل کیست این کار را ادامه دهید.
- اگر داروی مسکن استفاده می کنید تا زمانی که درد دارید باید از این داروها طبق نظر پزشک استفاده کنید.
- اگر آنتی بیوتیک برایتان تجویز شده است حتما تا آخرین قرص طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
اگر با علائمی مثل بدتر شدن تورم، درد، ترشحات واژن یا تب بعد از تخلیه کیست بارتولن با جراحی مواجه شدید حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از کیست بارتولن
روش قطعی برای پیشگیری از بروز کیست در غدد بارتولن وجود ندارد. اما می توان با رعایت بهداشت فردی، بهداشت جنسی و داشتن رابطه محافظت شده با کاندوم، ریسک ابتلا به این عارضه را کاهش داد.
سخن پایانی
کیست بارتولن در اثر مسدود شدن مجرای خروج مایع در غدد بارتولن ایجاد می شود. عفونت در اثر آلوده شدن این غدد در دهانه واژن علت اصلی ایجاد کیست است. زنانی که دچار کیست بارتولن هستند ممکن است درد، وجود توده و … را در مدخل واژن احساس کنند. با معاینات لگنی می توان وجود کیست را تشخیص داد و برای درمان آن اقدام کرد.
معمولا درمان کیست بارتولن با روشهای غیر جراحی مثل مصرف دارو، حمام سیتز یا تخلیه کیست انجام می شود. اما در مواردی که کیست مرتب عود می کند از روشهای جراحی کم تهاجم مثل مارسوپیالیزیشن و یا روشهای تهاجمی مثل برداشتن غده استفاده می شود. برای مراقبت بعد از درمان کیست بارتولن و یا پیشگیری از بروز کیست رعایت بهداشت جنسی و فردی به بانوان توصیه می شود.
اگر سوالی درباره درمان کیست بارتولن دارید، می توانید سوالات خود را در بخش نظرات همین مقاله مطرح کنید.
