ویروس اچ پی وی پرخطر عامل سرطانهای مختلفی است و این روزها آمار شیوع آن در ایران افزایش یافته است. هر چند ابتلا به تیپهای سرطان زای اچ پی وی نشان دهنده ابتلا به سرطان نیست ولی احتمال خطر سرطان را در زنان افزایش می دهد.
به دلیل نگرانی های روزافزون در مورد عفونت اچ پی وی پر خطر، در این مقاله، دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان، قصد دارند شما را با مهمترین نکات درباره تیپهای خطرناک اچ پی وی آشنا کنند. برای دسترسی سریعتر به تیترهای این مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
ویروس HPV چیست؟
1- ویروس پاپیلومای انسانی: HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی از شایعترین عفونتهای منتقله از راه جنسی و بیماریهای مقاربتی است.
2- انواع سرطانهای مرتبط با تیپهای پرخطر: برخی از انواع ویروس HPV پرخطر هستند و در زنان و مردان عامل بروز سرطان هایی مثل سرطان دهانه رحم، سرطان واژن، سرطان سر و گردن و سرطان مقعد به حساب می آیند.
آشنایی با انواع HPV: از زگیل تناسلی تا سرطان
3- اهمیت دانستن تیپ HPV: شناسایی تیپهای پرخطر می تواند به تشخیص زودهنگام سرطانهای مرتبط با اچ پی وی یا اقدامات پیشگیرانه مناسب کمک کند. در این صورت می توان جلوی ابتلا به سرطانهای مختلف را گرفت.
4- تفاوت بین تیپهای پرخطر و کم‌خطر: تیپهای پر خطر باعث ایجاد تغییرات پیش سرطانی می شوند. آنها اغلب بدون علائم هستند و ریسک سرطانی شدن در این نوع عفونتها بالا است.
در حالیکه انواع کم خطر اچ پی وی عامل تغییرات پیش سرطانی نیستند و علائم خود را به صورت ایجاد زگیل تناسلی و مقعدی نشان می دهند.
5- انواع اچ پی وی پرخطر (High-Risk HPV): تیپ های 16، 18، 31، 33، 35، 45، 52 و 58 از تیپهای خطرناک HPV هستند که خاصیت سرطان زایی دارند.
6- روش انتقال اچ پی وی های ریسک: تماس پوست به پوست و انواع رابطه جنسی از شایعترین روشهای انتقال HPV پرخطر هستند.
7- علائم HPV پرخطر: تیپهای کم خطر 6 و 11 مسئول ایجاد بیشترین زگیلهای تناسلی هستند. آلودگی به این تیپها می تواند منجر به دیسپلازی (تغییرات غیرعادی سلولها) در دهانه رحم شود. ولی تیپهای خطرناک HPV معمولا بدون علائم هستند و می توانند تا سالها در بدن نهفته بمانند.
8- گروه های پرخطر ابتلا به HPV: افراد زیر بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به ویروسهای پرخطر HPV هستند:
- دارای شرکای جنسی متعدد
- با سیستم ایمنی ضعیف
- شروع رابطه جنسی در سنین پایین
- افراد سیگاری
و زنان جوان زیر ۳۰ سال که مقاربت بیشتری دارند.
معرفی تیپهای 16 و 18: عاملان اصلی سرطان دهانه رحم
9- HPV و سرطان دهانه رحم: تیپهای پرخطر 16 و 18 از جمله خطرناکترین تیپهای HPV پر خطر هستند که باعث ایجاد سرطان دهانه رحم، حلق، مقعد، آلت تناسلی مردان، واژن و ولوا (فرج) در زنان می شوند.
بیشتر بخوانید: رابطه بین زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم
10- سرطانهای مرتبط با اچ پی وی: 70% از سرطانهای دهانه رحم به دلیل آلودگی به تیپهای 16 و 18 ویروس پاپیلومای انسانی رخ می دهد.
برای تشخیص اچ پی وی های ریسک و درمان سرطانهای ناشی از آن شما هم می توانید از تخصص دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان در این زمینه بهره مند شوید. جهت رزرو نوبت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
روشهای تشخیص و غربالگری که زندگی تان را نجات می دهند
11- تست پاپ اسمیر: اهمیت آزمایش پاپ اسمیر در پیشگیری از سرطان دهانه رحم، تشخیص زودهنگام تغییرات سلولی در دهانه رحم ناشی از hpvهای سرطان زا و پیشگیری از سرطانی شدن آن است.
12- تست کولپوسکوپی: دقت جواب پاپ تست بین 70 درصد (در پاپ اسمیر معمولی) تا 80 درصد (در پاپ اسمیر لیکوئید بیس) است. اگر آزمایش شما مثبت باشد باید آزمایش کولپوسکوپی را که بالای 95 درصد دقت دارد انجام دهید تا پیش سرطانی بودن یا نبودن تغییرات دهانه رحم تایید شود.
13- آزمایش HPV: یکی از تست های غربالگری سرطان دهانه رحم، انجام آزمایش اچ پی وی است. این تست برای غربالگری HPV و تعیین نوع عفونت و تیپهای خطرناکی است که به فرد منتقل شده است. در صورت مثبت بودن این تست باید آزمایش کولپوسکوپی انجام شود.
درمانهای موجود برای عفونتهای HPV های ریسک
14- درمان عفونت اچ پی وی: عفونت HPV پرخطر فقط با سیستم ایمنی بدن نابود می شود و نیاز به درمان خاصی ندارد. اما با روشهای زیر می توان به تقویت سیستم ایمنی برای نابودی ویروس کمک کرد:
- خواب با کیفیت و کافی بین ۷-۸ ساعت در شب
- مصرف ویتامین‌های A، C، D و E و مواد معدنی مثل روی و سلنیوم برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی
- قرار گرفتن متعادل در معرض نور خورشید برای دریافت ویتامین دی
- رژیم غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان مثل میوه‌ها و سبزیجات
- مدیریت استرس با ورزش منظم، پیاده روی، دویدن مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی
- ترک سیگار و الکل که باعث تضعیف سیستم ایمنی می شود
15- درمان ضایعات پیش سرطانی دهانه رحم: درمان سرطانهای مرتبط با تیپهای سرطان زای HPV معمولا به کمک روشهایی مثل برداشتن بافتهای پیش‌سرطانی، پیگیری و نظارت منظم انجام می شود. این روشها از سرطانی شدن دیسپلازی های دهانه رحم یا دیگر سرطانهای مرتبط جلوگیری می کنند.
بیشتر بخوانید: سن ابتلا به سرطان دهانه رحم
چگونه از HPV جلوگیری کنیم
16- غربالگری دوره ای: با انجام آزمایش های غربالگری سرطان دهانه رحم مثل تست پاپ اسمیر، آزمایش اچ پی وی و معاینات لگنی به صورت دوره ای می توان به موقع تغییرات سلولی ناشی از عفونت تیپهای خطرناک اچ پی وی را شناسایی کرد.
17- خودمراقبتی: رعایت نکات زیر برای جلوگیری از ابتلا به hpv پر خطر توصیه می شود:
- رعایت بهداشت جنسی با محدود کردن تعداد شرکای جنسی و استفاده از کاندوم
- تقویت سیستم ایمنی بدن با رژیم غذایی سالم، ترک دخانیات و الکل، خواب کافی، ورزش منظم و مدیریت استرس
18- تزریق واکسن HPV: بهترین سپر دفاعی در برابر سرطان در اثر اچ پی وی پر خطر، تزریق واکسن است. بهترین سن واکسیناسیون، قبل از شروع فعالیت جنسی و در سنین زیر 15 سال است اما افراد بالغ تا 45 سالگی هم می توانند واکسن دریافت کنند.
19- میزان اثربخشی واکسنها: اثربخشی واکسن ها در پیشگیری از ابتلا به انواع پرخطر HPV تقریباً ۹۷ درصد است و علاوه بر سرطان دهانه رحم، خطر ابتلا به سرطان مقعد و دیگر سرطانهای مرتبط با HPV را نیز کاهش می دهد.
20- واکسن گارداسیل خارجی: واکسن گارداسیل معروفترین واکسن اچ پی وی در جهان و ساخت آمریکا است که در انواع زیر عرضه می شود:
- گارداسیل 4: علیه چهار نوع HPV (انواع 6، 11، 16 و 18) تزریق می شود و از زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم پیشگیری می کند.
- گارداسیل 9: گارداسیل 9 پیشرفته تر است و علاوه بر تیپهای 6 ، 11، 16 و 18 می تواند پنج نوع دیگر HPV (31، 33، 45، 52 و 58) را نیز پوشش دهد.
21- واکسن پاپیلوگارد: یک محصول ایرانی و مشابه گارداسیل است که فقط در برابر خطرناکترین تیپهای سرطان زای HPV یعنی 16 و 18 مقاومت ایجاد می کند.
22- دوز و نحوه تزریق واکسن: واکسنهای اچ پی وی برای کودکان (بالای 9 سال) و نوجوانان زیر ۱۵ سال در دو دوز و در افراد بالغ در سه دوز به صورت زیر تزریق می شوند:
| دوز اول | دوز دوم | دوز سوم (برای بزرگسالان) |
| در تاریخ شروع | ۱ تا ۲ ماه پس از دوز اول | ۶ ماه پس از دوز اول |
23- نحوه عملکرد واکسنها: واکسن اچ پی وی حاوی پروتئینهای مشابه ویروس HPV است که ضرری ندارند. این پروتئین ها با تحریک سیستم ایمنی بدن باعث تولید آنتی‌بادی‌هایی می شوند که در صورت مواجهه با ویروس HPV واقعی می توانند از بدن محافظت کنند.
24- اهمیت معاینات غربالگری: واکسیناسیون و خودمراقبتی در پیشگیری از عفونت اچ پی وی پرخطر بسیار مهم هستند. ولی آنها به هیچ وجه جایگزین معاینات و تست های غربالگری نیستند و طبق تجویز پزشکتان باید تستهای غربالگری را انجام دهید.
برای تشخیص اچ پی وی های ریسک و درمان سرطانهای ناشی از آن شما هم می توانید از تخصص دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان در این زمینه بهره مند شوید. جهت رزرو نوبت با شماره 77714405-021 تماس بگیرید.
عوارض جانبی واکسن اچ پی وی
25- عوارض شایع: تزریق واکسن هایی که برای اچ پی وی های پرخطر طراحی شده اند معمولا با عوارضی مثل درد، قرمزی و تورم در محل تزریق و تب ملایم همراه است و نباید نگران آنها باشید.
26- عوارض نادر: عوارضی مثل احساس ضعف، سردرد، تب و واکنش‌های آلرژیک بعد از تزریق واکسن اچ پی وی چندان رایج نیست. ولی این عوارض جدی هستند و در صورت بروز حتما باید به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید.
27- تزریق واکسن در بارداری: زنان باردار به دلیل عدم اطلاع از عوارض این واکسن بر جنین نباید در طول دوره بارداری خود دوزهای یادآوری را تزریق کنند و بعد از زایمان می توانند ادامه واکسیناسیون را انجام دهند.
سوالات متداول
رایجترین سوالاتی که از دکتر جوانمرد در مورد تیپهای خطرناک اچ پی وی پرسیده می شوند، عبارتند از:
چرا برخی تیپهای HPV خطرناکتر هستند؟
چون این تیپها از جمله تیپهای سرطان زای اچ پی وی هستند که می‌توانند تغییرات پیش‌سرطانی و سرطانی در سلولهای دهانه رحم، واژن و حلق ایجاد کنند.
تیپهای کم‌خطر (Low-Risk HPV) می توانند باعث سرطان شوند؟
انواع کم خطر hpv به ندرت منجر به سرطان شده و بیشتر عامل ایجاد زگیل تناسلی هستند؛ بخصوص تیپهای 6 و 11. اما تیپ 11 می تواند تغییراتی در بافت دهانه رحم ایجاد کند. با اینحال های ریسک نیست.
آزمایش پاپ اسمیر از چه سنی باید انجام شود؟
این آزمایش معمولاً از سن ۲۱ سالگی به بالا و هر سه سال یکبار برای کسانی که رابطه جنسی به هر شکلی که دارند، انجام می شود. مگر اینکه پزشک شما با توجه به نتیجه پاپ اسمیرتان توصیه دیگری داشته باشد.
اگر شما هم سول درباره تیپهای خطرناک و سرطان زای اچ پی وی دارید، در بخش نظرات از ما بپرسید.
